Thursday, March 28, 2024

Regjimi iranian merr në shënjestër pajën në përpjekjen e tij më të fundit për të dhunuar të drejtat e grave

 

Paja është një nga të drejtat e pakta për gratë, e njohur edhe në jurisprudencë klerike. Në bazë të këtij ligji, gruaja mund ta kërkojë pajën nga burri i saj.

Gjatë dy viteve të fundit, parlamenti i mullahëve ka miratuar projektligje të ndryshme për të shtypur dhe skllavëruar gratë iraniane. Parlamenti tani po shënjestron pajën e grave.

Në Iran, gratë nuk e kanë automatikisht të drejtën e divorcit. Nëse ato bëjnë kërkesë për divorc, ato duhet të kompensojnë burrat e tyre. Punësimi dhe arsimimi i grave është i mundur vetëm me lejen e burrit dhe gratë duhet të marrin zyrtarisht lejen e burrave të tyre për t’u larguar nga vendi.

Në mungesë të ligjeve që mbështesin gratë, paja është i vetmi mekanizëm me anë të të cilit gratë nën sundimin mizogjinist të mullahëve mund të fillojnë jetën e tyre bashkëshortore. Megjithatë, pengesat ligjore po e largojnë edhe këtë shpresë të vetme.

Edhe përpara projektligjit të ri, ishte shumë e vështirë për gratë të kërkonin dhe të merrnin pajën e tyre – aq sa kjo u shndërrua në një shaka sarkastike në shoqërinë iraniane: njerëzit thoshin se nuk kanë parë kurrë ndokënd të japë pajën, dhe as që ta marrë atë.

Sipas ligjeve financiare të regjimit dhe mekanizmave për të ndëshkuar krimet financiare, prona e një burri mund të konfiskohet vetëm nëse ajo nuk përmbush “përjashtimet fetare”. Këto përjashtime përfshijnë pronën që, sipas ligjit, është “thelbësore për të mbajtur një jetë shoqërore të ndershme”.

Regjimi ka lejuar që kjo klauzolë të shërbejë si një boshllëk ligjor që burrat e shfrytëzojnë për të shmangur pagesën e pajës. Shumë burra ua transferojnë pronën ose sendet e tyre të afërmve pasi gratë e tyre përpiqen të kërkojnë pajën që u takon.

Ky boshllëk është i mundur sepse gratë duhet së pari të aplikojnë në zyrën ku është bërë martesa për të kërkuar pajën e tyre. Regjistri i martesës është i detyruar me ligj që ta njoftojë bashkëshortin për këtë veprim. Më pas, burri mund t’ia kalojë ligjërisht pronën e tij dikujt tjetër. Kur regjistri i martesës pyet për pasurinë e burrit, konstaton se nuk ka prona për t’u sekuestruar.

Në qytetet më të mëdha të Iranit, procesi nga paraqitja e një kërkese për pajë deri te konfiskimi i pronës zgjat 1 deri në 2 muaj. Vonesa kohore e bën të lehtë për burrin që ta transferojë pronën te një pronar tjetër.

Dhunimi i të drejtave të grave u mohon të rinjve të drejtën për një jetë me dinjitet

Ndërsa zyrtarët e qeverisë së mullahëve i kanë dhënë prioritet ashpërsimit të ligjeve të pajës në favor të burrave, mosha ligjore e martesës për vajzat është 9 vjeç. Babai dhe gjyqtari gjithashtu mund ta detyrojnë një vajzë të martohet para kësaj moshe. Për më tepër, projektligji për eliminimin e dhunës ndaj grave ka dhjetë vjet që zvarritet dhe kalohet nga një organ qeveritar në tjetrin. Këto diskriminime flagrante dhe kufizime ligjore kundër grave ndikojnë te një numër i madh vajzash të pafajshme iraniane – të gjitha viktima.

Megjithatë, gratë e guximshme dhe të zgjuara iraniane vazhdojnë të identifikojnë mënyra për të vazhduar jetën e tyre. Ndryshe nga pretendimet e zyrtarëve të regjimit, masat për pajën nuk synojnë forcimin e familjes. Në vend të kësaj, këto masa po shkaktojnë tensione të mëtejshme mes çifteve iraniane.

Më e rëndësishmja, parlamenti i regjimit nuk po merr masa për të zbutur varfërinë që ka pllakosur popullin iranian – dhe kjo varfëri është ndër arsyet kryesore të shkatërrimit të strukturës sociale të Iranit dhe uljes së numrit të martesave mes të rinjve.

Lexo më shumë:

Një punëtore humbi jetën pasi u tërhoq zvarrë në një makineri ëmbëlsirash

Irani: Gratë, viktima të spastrimit politik të mullahëve